หมวกหกใบ โดย ดร.เอ็ดเวิร์ด เดอ โบโน
ผู้เชี่ยวชาญเรื่องการคิดนอกกรอบ ที่เรียกกันว่า Lateral Thinking
ดร.โบโน กล่าวไว้ในหนังสือว่า การคิดนอกกรอบเป็น “สิ่งสำคัญ” ที่ผู้บริหารทุกคนควรมี
เพราะแนวความคิดแบบนี้เป็นกลยุทธ์สำคัญที่ช่วยในการแก้ไขปัญหาต่างๆ และสิ่งที่น่าสนใจที่สุด ก็คือ
เชื่อมั้ยคะว่า เจ้าไอเดียดีๆ ที่เรียกว่า ความคิดสร้างสรรค์ นี้ ไม่เกี่ยวกับ พรสวรรค์
หากแต่ทว่า “เป็นสิ่งที่มนุษย์ทุกคนมีอยู่ในตัว” และ “สามารถสร้างมันขึ้นมาได้”
เพียงแต่จะต้องผ่านกระบวนการการฝึก “คิด” อย่างสม่ำเสมอ อันเป็นที่มาของ
เทคนิค “หมวกหกใบของคนช่างคิด” ที่ช่วยในการจัดระบบการคิดให้เป็นระบบ
คิดอย่างมีจุดหมาย และทิศทาง
โดยจำแนกความคิดออกเป็นด้านต่างๆ เพื่อให้ ผู้คิด สามารถดึงเอาความรู้และประสบการณ์ต่างๆ มาใช้ประโยชน์ได้มากยิ่งขึ้น
โดย แบ่งแยกประเภทของหมวกออกเป็น 6 แบบ
1. หมวกสีขาว หมายถึง ข้อมูลเบื้องต้น สิ่งที่เกียวข้องกับ จำนวน ตัวเลข เป็นข้อมูลที่ไม่ต้องการ “ความคิดเห็น” ต่างๆ มาสนับสนุน
2. หมวกสีแดง เกี่ยวข้องกับเรื่องของอารมณ์ ความรู้สึก สัญชาตญาณ เช่น รัก ชอบ เกลียด เฉย ดี ไม่ดี ซึ่งไม่มีเรื่องของเหตุผล หรือตรรกะใดๆ มาประกอบ
3. หมวกสีดำ เกี่ยวกับ เรื่องของตรรกะ จุดดี จุดด้อย อุปสรรค ต่างๆ เพื่อให้กระบวนการคิดมี เหตุผล รอบคอบและแม่นยำยิ่งขึ้น
4. หมวกสีเหลือง หมายถึง การคาดการณ์ในเชิงบวก การมองที่เป็นประโยชน์ การมองโลกในแง่บวก เป็นกระบวนการคิดที่ก่อให้เกิดผลลัพธ์ที่ดี
5. หมวกสีเขียว หมายถึง ความคิด ไอเดีย ใหม่ๆ การเปลี่ยนแปลงที่ดีและความคิดสร้างสรรค์ต่างๆ
6. หมวกน้ำเงิน เรื่องของการควบคุม การบริหารกระบวนความคิด ตลอดจนการจัดระเบียบความคิดต่างๆ
เมื่อหันไปมองภาพของหลานชายวัยน่ารัก ที่หยิบกางเกงในและถุงเท้ามาสวมใส่ เป็นหมวกนักบิน อย่างที่เห็นในภาพ
นอกจากจะทึ่งกับความคิดสร้างสรรค์แบบสุดโต่งของน้องไม้แล้ว พลอยยังอดคิดไม่ได้ว่า
เด็กน้อยในวัย 4.5 ขวบปีอย่างนี้ ก็รู้จักที่จะนำเอาวิธีการคิดนอกกรอบ ตามแบบฉบับของดร.เอ๊ดเวิร์ด เดอ โบโน มาใช้ แล้วก็ใช้ได้ดีเสียด้วย !
กางเกงในสีน้ำเงิน และถุงเท้าสีฟ้า ที่น้องไม้จินตนาการไปว่า เป็น “หมวกนักบิน” ที่มาพร้อมหูบิน ที่ไม้ออกแบบด้วยการใช้ถุงเท้ามาปิดที่สองใบหู!)
น่าจะเปรียบได้กับการนำ “หมวกสีเขียว” ที่ว่าด้วยเรื่องของจินตนาการ ตามทฤษฏีของโบโน มาสวมใส่
ก่อนจะตามตามมาด้วย การสวมหมวกน้ำเงิน (ว่าด้วยเรื่องของการจัดกระบวนความคิด)
ประเมินจากลักษณะการจัดวางกางเกงใน, ถุงเท้า บนศีรษะ และถุงเท้าสองข้าง
ที่ไม้จัดลำดับการจัดวางองค์ประกอบสิ่งของบนศีรษะและข้างหูได้อย่างลงตัวเหมาะเหม็ง
ราวกับว่าเจ้าของสองสิ่งที่อยุ่บนหัว คือ หมวกของนักบินจริงๆ..คิดได้ไงลูก แจ๋วที่สุด !
ตามทฤษฏีของลุงโบโน่ที่ว่า เวลาจะสวมใส่หมวกความคิดทั้งหกใบนี้
เราสามารถหยิบหมวกแห่งความคิดแต่ละสี สวมใส่ทีละใบในการแก้ไขปัญหาต่างๆ ให้ผ่านพ้นไปทีละเปลาะ
คำปรารถนาของมนุษย์ตัวโตๆ คงไม่มีพรใดจะดีไปกว่า ความปรารถนาจะให้
“ความเป็นเด็ก จงอยู่คู่กับเราไปตลอด”
(ไม่ได้หมายความถึง การทำ Baby Face หรือศัลยกรรมทำหน้าเด็ก เฟซลิฟต์ยกกระชับใบหน้าใดๆ ทั้งสิ้นนะคะ)
หากแต่หมายความถึง
ความจริงที่น่าเศร้าใจว่า วันเวลาและโลกแห่งความเป็นจริง นั้นค่อยๆริดลอนจิตวิญญาณของความเป็นเด็ก
และสิ่งที่เราเรียกกันว่า “จินตนาการ” ให้หายไปพร้อมๆกับความเติบโตของพวกเราลงไปเรื่อยๆ
...ไม่ว่าจะอย่างไรก็ตาม ขอให้คุณพ่อคุณแม่ทุกบ้าน ระลึกไว้อยู่เสมอ ในเวลาที่เห็นลูกทำอะไร ที่คุณอาจคิดว่า “แปลก” ว่า
"ความคิด คือ สิ่งที่สร้างฉัน" และนั่นคือ ช่วงเวลาของการหล่อหลอมจินตนาการ และลับคมกระบวนความคิด
สิทธิพิเศษที่ธรรมชาติมอบให้กับ “เด็กๆ” ที่น่าอิจฉาที่สุด.
พลอย มัลลิกะมาส
ที่มา https://www.facebook.com/takekidswithus/posts/1512848559032491
No comments:
Post a Comment